Alcohol in eten en drinken: wat zegt de islam?

In de islam is alcohol (khamr) verboden. Dit verbod komt uit de Koran en de Soennah. Alcohol bedwelmt de hersenen, maakt je minder helder en beïnvloedt je beoordelingsvermogen. Zonder een helder verstand kun je je geloof niet goed uitoefenen, zoals bidden, vasten of slachten.

Allah noemt alcohol in drie belangrijke verzen in de Koran. Eerst wordt gezegd dat er zowel voordeel als nadeel in zit, maar dat het nadeel groter is. Daarna volgt een waarschuwing om niet te bidden als je dronken bent. Uiteindelijk wordt duidelijk gezegd dat alcohol een onreinheid is en vermeden moet worden (Koran 5:90).

Waarom is alcohol haram?

Geleerden zijn het erover eens dat alcohol haram is vanwege het bedwelmende effect. Kleur, smaak of vloeibare vorm zijn geen redenen voor het verbod. Zodra het bedwelmende effect er niet meer is, vervalt de reden voor het verbod.

Alcohol in eten en snoep

Soms zit er alcohol in producten waar je het niet verwacht, zoals:

• Kersenbonbons
• Chocoladetaart en ijstaart
• Pralines
• Sommige sauzen en desserts

Alle erkende geleerden zijn het erover eens dat dit haram is, ook al gaat het om een heel klein percentage of word je er niet dronken van. Tijdens een islamitische conferentie in Koeweit (1995) is hierover een fatwa uitgesproken: elk voedsel met alcohol, in welke hoeveelheid dan ook, is verboden.

Energiedranken en aroma’s

Sommige energiedranken bevatten taurine en een zeer klein percentage alcohol (tot 0,1%) door aroma’s of kleurstoffen.

• Is taurine afkomstig van een halal dier dat volgens islamitische regels is geslacht? Dan is het toegestaan.
• Is taurine synthetisch gemaakt? Ook toegestaan, mits het niet schadelijk is.

Toch raden geleerden aan om alternatieven zonder alcohol te kiezen als dat mogelijk is.

Medicijnen met alcohol

In sommige hoestsiropen en andere medicijnen zit alcohol. Deze mogen alleen gebruikt worden als:

• Er geen gelijkwaardig alternatief zonder alcohol bestaat.
• Het medisch noodzakelijk is.
• Het om zeer kleine hoeveelheden gaat.

Volgens de Hanafi-wetschool kan een kleine hoeveelheid alcohol die niet van druiven is gemaakt toegestaan zijn in noodsituaties. Maar als er een alcoholvrije variant bestaat, is dat altijd beter.

Wijnazijn (azijn)

Azijn wordt vaak gemaakt door gisting van natuurlijke producten zoals wijn, appel of granen.

• Natuurlijk proces: Als wijn vanzelf zuur wordt en verandert in azijn, is dit halal volgens alle wetscholen.
• Chemisch proces (istihala): Hierbij wordt alcohol door menselijk ingrijpen veranderd in azijn.
  • Hanafi en sommige Maliki-geleerden: halal, omdat de stof volledig verandert en niet meer naar alcohol terug te herleiden is.
  • Shafi’i en Hanbali-geleerden: haram, omdat de oorsprong onrein blijft.

Koken en bakken met alcohol

Het bereiden van gerechten met wijn, bier of sterke drank is haram. Voorbeelden zijn:

• Tajine met wijn
• Sauzen met bier
• Flamberen met rum of whisky

Zelfs als de alcohol grotendeels verdampt, blijft het gerecht volgens de meeste geleerden onrein, omdat het halal voedsel in contact is geweest met een haram ingrediënt. Bij flamberen kan zelfs 75% van de alcohol achterblijven.

Samenvatting

• Alcohol is haram: in drank én in eten.
• Kleine hoeveelheden in snoep, sauzen of aroma’s blijven verboden.
• Medicijnen met alcohol mogen alleen in noodsituaties en als er geen alternatief is.
• Wijnazijn is halal bij natuurlijke omzetting, chemische omzetting is onderwerp van meningsverschil.
• Gerechten koken of bakken met alcohol is niet toegestaan, ook niet bij flamberen.

Advies: Controleer altijd de ingrediëntenlijst, vraag na hoe iets is bereid en kies bij twijfel voor een veilig alternatief.